12 maja br. minęła dokładnie 85 rocznica powołania w naszym mieście Oddziału Ligi Morskiej i Rzecznej.
Organizacja powstała już w chwili odzyskiwania przez Polskę niepodległości w 1918r.
Kilkakrotnie zmieniała swoją nazwę.Niezmiennie przez cały okres międzywojenny stawiała sobie za cel propagowanie zagadnień morskich wśród społeczeństwa polskiego. Działała na rzecz rozbudowy Polskiej Marynarki Wojennej. W latach trzydziestych celem organizacji,która przyjęła nazwę Liga Morska i Kolonialna stało się wspieranie polskiego osadnictwa (np.w Brazylii) oraz starań o pozyskanie dla Polski zamorskich kolonii (Liberia w Afryce). Liga prowadziła zbiórkę pieniędzy na Fundusz Obrony Morskiej rezultatem czego było m.in.zbudowanie nowoczesnego okrętu podwodnego „Orzeł”. Wydawała miesięcznik „Morze” oraz kwartalnik „Morze i Kolonie”.
W Tomaszowie Maz. Oddział Ligi Morskiej i Rzecznej powstał w 1927 r. W zarządzie tomaszowskiego Oddziału Ligi znaleźli się wybitni miejscowi działacze społeczni i samorządowi: prof. T.Seweryn, inż. Łoziński, dr S.Narewski, prezydent miasta K.Lechowicz, adwokat M.Grygosiński.
Zarząd Ligi w Tomaszowie Maz.działał bardzo prężnie,organizował imprezy lokalne na przystani Tomaszowskiego Towarzystwa Wioślarskiego.Aktywnie przyczyniał się do szerzenia wiedzy o morzu wśród młodzieży tomaszowskich szkół.
Dla uczczenia tej ważnej rocznicy Muzeum w Tomaszowie Maz.wraz z miejscowym Oddziałem Ligi Morskiej i Rzecznej przygotowało wystawę czasową „85 lat Ligi Morskiej i Rzecznej w Tomaszowie Maz.”.
Na ekspozycji znalazły się niezwykle ciekawe i wartościowe muzealia,archiwalia oraz zdjęcia ze zbiorów Oddziału Ligi w Tomaszowie Maz.,zbiorów prywatnych członka Ligi Józefa Wąsiewskiego z Gdyni,działów historii i numizmatyki Muzeum w Tomaszowie Maz.,Skansenu Rzeki Pilicy oraz tomaszowskiego Oddziału Archiwum Państwowego.
Na wystawie zgromadzono kilkaset eksponatów, w tym tomaszowskie dokumenty magistrackie z czasów zakładania Oddziału Ligi w Tomaszowie,dokumenty,zdjęcia i odznaczenia polskie, brytyjskie, norweskie i jugosłowiańskie pochodzącego z Tomaszowa kmdr.por.Kazimierza Hessa-wybitnego oficera PMW z lat II wojny światowej, puchar zdobyty w 1933 r.przez tomaszowskich kajakarzy należących do miejscowego Oddziału Ligi,przedwojenną i powojenną prasę ligową.Przygotowano eksponaty z dziejów polskich lig morskich, wśród nich znajduje się gwoźdź do sztandaru ligowego ufundowany przez Tomaszowską Fabrykę Sztucznego Jedwabiu, rzadko spotykane medale sportowe pierwszej Ligi Morskiej i Rzecznej ze Święta Wisły oraz mistrzostw kajakowych w Pucku z 1936 r. W części poświęconej Bractwu Okrętów Podwodnych znajduje się m.in.pamiątka z wodowania ORP „Ryś”.
Z czasów najnowszych można zobaczyć dorobek szkolnych kół Ligi z terenu Tomaszowa Maz.(puchary,dyplomy,zdjęcia) oraz pamiątkowa plakietkę zdobywcy Przylądka Horn Mariana Kowalczyka.
Na zewnątrz budynku Muzeum umieszczono okolicznościowe banery Ligi.
Otwarcie wystawy w sobotę 12 maja br. w tomaszowskim Muzeum zaszczycił swoją obecnością Prezes Ligi Morskiej i Rzecznej Andrzej Królikowski. Zjawiło się także kilkudziesięciu działaczy ligowych z Tomaszowa oraz oddziałów organizacji z całej Polski.
Wystawę dotyczącą polskich tradycji morskich będzie można oglądać w tomaszowskim Muzeum do 24 czerwca br.
Andrzej Kędzierski
