W ramach cyklu „Spotkania z historią i nie tylko…” w piątek 14 czerwca 2019 r. odbyło się spotkanie autorskie prof. Witolda Jarno z Uniwersytetu Łódzkiego, promujące jego najnowszą książkę „Garnizon Wojska Polskiego w Tomaszowie Mazowieckim w latach 1918-1939”. Współorganizatorem spotkania było Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, a prowadził je kierownik tomaszowskiego oddziału Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim dr Andrzej Wróbel.
Prof. Witold Jarno jest historykiem, jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół historii Polski po II wojnie światowej oraz wojskowości polskiej XX wieku, jak i światowej.
Podczas spotkania przedstawił dzieje tomaszowskiego garnizonu w latach międzywojennych. Dzieje Wojska Polskiego w naszym mieście sięgają początków wolnej Rzeczypospolitej. Tomaszowski oddział POW, wyzwalający miasto 12 listopada 1918 r., po odzyskaniu niepodległości wszedł w skład 28 pułku piechoty jako 11 kompania strzelecka, stacjonująca w koszarach przy ul. Pilicznej 14 (dziś ul. Prezydenta Mościckiego). Opuściła Tomaszów w styczniu 1919 r. Następnie (1919-1924) w Tomaszowie stacjonował Batalion Zapasowy 30 pułku Strzelców Kaniowskich (poszczególne jego pododdziały rozlokowano w różnych punktach miasta, m.in. w pofabrycznym budynku przy ul. Jeziornej 20 – dziś ul. Farbiarska), później (1924-1927) II batalion 25 pułku piechoty z Piotrkowa Trybunalskiego (w tychże koszarach przy Jeziornej) przeformowany na Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 4 (1927-1928) i Batalion Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 4 (1928-1929). Ostatnim komendantem tomaszowskiego garnizonu w latach 1928-1929 był późniejszy dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża, płk Stanisław Dąbek (1892-1939).
W latach 1920-1927 w Tomaszowie działała (przeniesiona z Brzezin) Powiatowa Komenda Uzupełnień przy ul. św. Tekli 20 (dziś ul. Barlickiego).
Rok 1929 r. zamknął pierwszy okres historii tomaszowskiego garnizonu w II Rzeczypospolitej. Na sześć lat wojsko znikło z ulic miasta. Władze Tomaszowa starały się jednak o jego powrót. Dążenia te uwieńczono sukcesem. Na terenie odkupionym od Jana Krystyna hr. Ostrowskiego wybudowano w latach 1934-1935 nowoczesne koszary przy ul. Marszałka Piłsudskiego. 10 listopada 1935 r. tomaszowianie powitali II dywizjon 4 pułku artylerii ciężkiej, przeniesiony z Częstochowy. Planów przeniesienia pozostałych dywizjonów i dowództwa pułku z Łodzi nie zrealizowano do wybuchu II wojny światowej. Po wojnie kompleks koszarowy rozbudowywano – wciąż służy Wojsku Polskiemu.
Spotkanie cieszyło się dużym zainteresowaniem. Wielu uczestników skorzystało z okazji nabycia książki i uzyskania autografu autora.
dr Daniel Warzocha
foto: Ewa Pazurek
