Tegoroczne obchody 180 rocznicy nadania praw miejskich dla Tomaszowa Mazowieckiego zorganizowane przez Muzeum w Tomaszowie Mazowieckim im. A. hr. Ostrowskiego odbyły się w ramach projektu wystawienniczo – edukacyjnego „ Ostrowski – Pomysł. Tomaszów – Przemysł”, mający na celu propagowanie przedsiębiorczości, poszerzenie wiedzy o historii najbliższej okolicy, ze szczególnym uwzględnieniem przemysłowych korzeni Tomaszowa oraz innowacyjności w poglądach i działaniach twórcy miasta – Antoniego hr. Ostrowskiego.
Projekt, nad którym patronat objął Marszałek Województwa Łódzkiego, włączony został w program obchodów Europejskich Dni Dziedzictwa 2010, przebiegających pod hasłem „Od Pomysłu do Przemysłu”.
Projekt obejmował:
- czasową wystawę historyczną „ Rodzina Ostrowskich i miasto Tomaszów Mazowiecki w dobie Powstania Listopadowego” ( od 28.VIII do 10.X.2010 r),
- seminarium naukowe o tytule identycznym jak wystawa, poświęcone gospodarczym dokonaniom Antoniego Ostrowskiego w Tomaszowie oraz udziałowi Rodziny Ostrowskich w Powstaniu Listopadowym( 30.IX.2010 r.),
- wydanie katalogu do wystawy,
- wydanie materiałów z seminarium naukowego
- lekcje muzealne w scenerii wystawy czasowej,
- Muzealna Szkoła Przedsiębiorczości (od 1.X do 26 XI.2010 r.) – program edukacyjny adresowany do młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej, łączący historię i przedsiębiorczość, obejmujący wykład i zajęcia warsztatowe poświęcone historii miasta, wykład z zakresu podstaw przedsiębiorczości, wizyty studyjne w najstarszych fabrykach w mieście, warsztaty dotyczące przedsiębiorstwa non profit – Muzeum oraz grę terenową „ Odkryj przemysłowy Tomaszów. W Poszukiwaniu Skarbu Ostrowskich”.
Wystawa czasowa „ Rodzina Ostrowskich i miasto Tomaszów Mazowiecki w dobie Powstania Listopadowego” dokumentowała rozwój Tomaszowa jako dużego ośrodka przemysłowego rozwijającego się w latach 1820 – 1830, zwieńczonego nadaniem praw miejskich w dniu 6 lipca 1830 r. Dużo miejsca na ekspozycji poświęcono działalności gospodarczej, politycznej i wojskowej tomaszowskiego dziedzica Antoniego Ostrowskiego.
W związku z przypadającą w tym roku 180 rocznicą wybuchu Powstania Listopadowego znaczna część wystawy poświęcona została udziałowi Rodziny Ostrowskich oraz mieszkańców miasta Tomaszowa Mazowieckiego w tym zrywie niepodległościowym z lat 1830 – 31.
Ekspozycja zakończona została tematami dotyczącymi emigracyjnych losów Rodziny Ostrowskich oraz kryzysem popowstaniowym w Tomaszowie po 1830 roku. Wystawa, na której zaprezentowano kilkaset muzealiów oraz archiwaliów zorganizowana została w oparciu o zbiory działu historii i numizmatyki Muzeum w Tomaszowie Mazowieckim, Rodziny Ostrowskich z Krakowa, Parafii pw. Św. Antoniego Padewskiego w Tomaszowie Mazowieckim, Biblioteki Sejmowej w Warszawie, Muzeum w Piotrkowie Tryb., Archiwum Państwowego w Piotrkowie Tryb. Oddział w Tomaszowie Maz. oraz kilku tomaszowskich kolekcjonerów.
Wystawa Prezentowana była w Muzeum w okresie od 28 sierpnia do 10 października 2010 r.
Ekspozycja cieszyła się dużym zainteresowaniem mieszkańców miasta, szczególnie dzieci i młodzieży szkół tomaszowskich. Wystawę zwiedziło ponad półtora tysiąca osób. Wystawę obejrzały 52 grupy szkolne. Dla 23 grup st. kustosz działu historii mgr Andrzej Kędzierski przeprowadził lekcje muzealne.
Wystawie towarzyszył katalog, w którym zaprezentowano kilkanaście najbardziej cennych eksponatów i archiwaliów zgromadzonych na ekspozycji.
Seminarium naukowe o tytule identycznym jak wystawa , zorganizowane zostało w dniu 30 września 2010 r. Uroczystość rozpoczęła inscenizacja happeningowa przedstawiająca moment odczytania praw miejskich, następnie głos zabrał Prezydent Miasta Tomaszowa Mazowieckiego Rafał Zagozdon oraz gość honorowy – prof. Jan Ostrowski.
Opiekun działu historii mgr Andrzej Kędzierski zapoznał zebranych z przygotowaną wystawą czasową omawiając jej tematykę zwracając uwagę na ciekawsze i cenniejsze zabytki.
Pierwszy referat zaprezentował pracownik naukowy Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego prof. Jarosław Kita. Jego wystąpienie zatytułowane „ Osada fabryczna czy miasto? Dylematy Antoniego Ostrowskiego w kwestii Tomaszowa Maz.” poświęcone było działalności gospodarczej dziedzica najpierw na terenie wsi Tomaszów, następnie osady fabryczno – handlowej Tomaszów i wreszcie miasta prywatnego Tomaszów Mazowiecki w latach 1820 – 1830. Referat jest zupełnie nowym spojrzeniem na ten najważniejszy fragment dziejów miasta. Prezentuje najnowszy stan badań nad postawą Antoniego Ostrowskiego i jego działalnością gospodarczą realizowaną w czasach Królestwa Kongresowego.
Drugi referat przygotowany także przez pracownika naukowego Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego dr Ewelinę Kostrzewską zatytułowany „ Przemóc potęgę wroga. Ostrowscy w Powstaniu Listopadowym” dotyczył wydarzeń politycznych i wojskowych z lat 1830 – 31. W Powstaniu Listopadowym oprócz Antoniego hr. Ostrowskiego czynny, bardzo chwalebny i pełen poświęcenia udział wzięło jego dwóch młodszych braci, trzech najstarszych synów oraz zięć.
Tak liczny udział jednej rodziny w powstaniu narodowym był zjawiskiem niezwykłym. Wystawia to Ostrowskim świadectwo wielkiego patriotyzmu i umiłowania przez nich spraw najważniejszych – spraw dotyczących Ojczyzny. W latach pokoju stali w pierwszym rzędzie walczących o wielkość, nowoczesność i postęp gospodarczy kraju. Gdy przychodził czas wojennej próby, ani przez chwilę nie wahali się stanąć w pierwszym szeregu walczących za jej wolność.
Warto wspomnieć, że interesujące seminarium naukowe, którego wysłuchało stu kilkudziesięciu mieszkańców miasta ( część młodzieży nie zmieściła się na Sali), poprzedzone zostało mszą świętą w intencji Rodziny Ostrowskich oraz pomyślności Miasta Tomaszowa Mazowieckiego odprawioną w kościele św. Antoniego Padewskiego oraz happeningiem „ Wyniesienie Tomaszowa do rzędu miasta” przygotowanym przez tomaszowska młodzież i zaprezentowanym na dziedzińcu przed Muzeum.
Aby wiedza przekazana podczas seminarium mogła być wykorzystana także w okresie późniejszym, referaty wydane zostały drukiem.
Mgr Andrzej Kędzierski
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
