Zainstalowani na wieczność – Bruno Schulz i Drohobycz – to pierwsza na świecie wystawa, prezentująca twórczość autora Sklepów cynamonowych oraz „miasto jedyne na świecie”, która powstała ze zbiorów prywatnych jednego kolekcjonera. Jest nim Zbigniew Milczarek – bibliofil, wydawca, polonista w SP nr 13 w Tomaszowie Mazowieckim.
Brunonem Schulzem zafascynował go prof. Władysław Panas, egzegeta dzieła literackiego i plastycznego „skromnego geniusza” z Drohobycza. Inspiracja do ukazania dokonań twórczych Brunona Schulza i jego rodzinnego miasta w kontekście wieczności pochodzi właśnie od Autora książek: Księga blasku. Traktat o kabale w prozie Brunona Schulza, Lublin 1997; Bruno od Mesjasza. Rzecz o dwóch ekslibrisach oraz jednym obrazie i kilkudziesięciu rysunkach Brunona Schulza, Lublin 2001; Bruno Schulz albo intryga Nieskończoności, Lublin b. r.; Willa Bianki. Mały przewodnik drohobycki dla przyjaciół (fragmenty), Lublin 2006.
Zbigniew Milczarek jest uczniem prof. Władysława Panasa. Uczęszczał na prowadzone przez Niego proseminarium z teorii literatury, a później seminarium doktoranckie. Poznali się w 1992 roku na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Zbigniew Milczarek po śmierci prof. Władysława Panasa opublikował
w bibliofilskiej edycji wspomnienia kilkunastu osób o Nim: Marzenie Błękitnookiego. Ułamki wspomnień o Profesorze Władysławie Panasie, Tomaszów Mazowiecki-Lublin-Drohobycz 2005. Ukazały się one w nakładzie 58 egzemplarzy.
Zbiór archiwaliów schulzowskich i drohobyckich Zbigniewa Milczarka powstaje od 15 lat. Ich część została zaprezentowana z okazji 80. rocznicy debiutu literackiego Brunona Schulza na wystawie Zainstalowani na wieczność – Bruno Schulz i Drohobycz w Muzeum im. Antoniego hr. Ostrowskiego. Nieprzypadkowo objawia się ona światu wiosną (taki tytuł ma najdłuższa opowieść Brunona Schulza z tomu Sanatorium pod Klepsydrą) w Tomaszowie Mazowieckim, rodzinnym mieście Zbigniewa Milczarka. Jak łatwo się domyślić – nieprzypadkowy jest też termin trwania wystawy (12 kwietnia-12 maja 2013). Dwunastka bowiem wyznacza dzienną datę urodzin Brunona Schulza.
Na wystawie znajdują się tematyczne rozdziały:
Bruno Schulz
100-lecie urodzin Brunona Schulza
Światowa kariera „skromnego geniusza” z Drohobycza
Schulz – wieczny prowokator
Profesor Władysław Panas – egzegeta „intrygi Nieskończoności” w twórczości literackiej i plastycznej Brunona Schulza
Tomaszów Mazowiecki na bibliofilskiej i schulzowskiej mapie świata – publikacje Zbigniewa Milczarka poświęcone Brunonowi Schulzowi
i Władysławowi Panasowi
Bibliofilskie inkarnacje Księgi – holenderskie edycje opowiadań Brunona Schulza
Białe kruki z Drohobycza
Schulz jako nauczyciel Gimnazjum im. króla Władysława Jagiełły
w Drohobyczu
Galaktyka Brunona S. – odnalezione przez Zbigniewa Milczarka
w Bibliotece Tomaszowskiej Fabryki Sztucznego Jedwabiu [nazwa przedwojenna] w styczniu 1998 roku książki Debory Vogel i Kazimierza Truchanowskiego, w których twórczości pojawiają się korespondencje
z prozą Schulza oraz pierwodruk Sanatorium Pod Klepsydrą
Bruno Schulz na cenzurowanym – przedwojenne recenzje Sklepów cynamonowych i Sanatorium pod Klepsydrą
Schulz – krytyk literacki? (autor Genialnej epoki jako wrażliwy czytelnik)
W poszukiwaniu rękopisu „Wiosny”
Debiut literacki Bronisława Schulza
Bruno-amant?
Księga-Autentyk?
Wieczne ocalenie
Drohobycz
Panoramy Drohobycza na akwarelach A. Langego z 1840 roku
„Miasto jedyne na świecie” z „ptasiej perspektywy”
Litografowane „telegramy stamtąd” z XIX wieku
Graficzne widoki Drohobycza z XIX wieku
Drohobycka „ nić Ariadny”
Maurycy Gottlieb – uczeń Matejki i najsłynniejszy żydowski malarz
z Drohobycza
Miasto w mieście – mapa Jerzego Jacka Bojarskiego Bruno Schulz
i Drohobycz
Bertold Schenkelbach – „samotnik z Drohobycza”
Świątynie ze Wschodu (rysunki drohobyckich cerkwi św. Jerzego
i św. Krzyża)
Na wystawie Zainstalowani na wieczność – Bruno Schulz i Drohobycz po raz pierwszy zostaną zaprezentowane unikatowe i bardzo rzadkie: książki, grafiki, pocztówki i dokumenty związane z autorem Sanatorium pod Klepsydrą oraz „miastem jedynym na świecie”. Są wśród nich m.in.:
- Schulzowska Księga znaleziona przez Zbigniewa Milczarka w Drohobyczu w lipcu 2004 roku.
- Pierwodruk opowiadania Ptaki (debiut literacki Brunona Schulza).
- Pierwsza zapowiedź wydania Sklepów cynamonowych Brunona Schulza.
- Nieznana recenzja Sklepów cynamonowych odnaleziona w lutym 2013 roku przez Jerzego Pawlika.
- Wydane w Holandii bibliofilskie edycje opowiadań Brunona Schulza: Ptaki (z miedziorytami H. Fajlhauera) i Ulica Krokodyli (z litografiami J. Mensinga
- Zdjęcie grona nauczycielskiego Państwowego Gimnazjum im. króla Władysława Jagiełły, Drohobycz 26 czerwca 1930 (z podpisami nauczycieli, m.in. Brunona Schulza i Mścisława Mściwujewskiego – autora przewodników po Drohobyczu).
- Zdjęcie uczniów pierwszej i drugiej klasy Gimnazjum im. Cesarza Franciszka Józefa I z początku XX w. podczas wycieczki szkolnej.
- Karta pocztowa wysłana z Drohobycza do Wiednia w 1875 roku [prawdopodobnie do Maurycego Gottlieba].
- Najstarsza litografia z panoramą Drohobycza wykonana na podstawie akwareli A. Langego z XIX wieku.
- Leporello z 12 widokami Drohobycza wydane przez Wydawnictwo Kart Widokowych Księgarni J. Pilpla w Drohobyczu.
- Pocztówki z widokami Drohobycza z XIX wieku (litografie).
Będzie można także obejrzeć pierwsze wydania książek: B. Schulza, D. Vogel i K. Truchanowskiego, komplet pierwodruków Wiosny B. Schulza, pierwodruki recenzji pisanych przez autora Sklepów cynamonowych i recenzji jego prozy.
Inspiracją wystawy Furtka do „miasta jedynego na świecie” były dwa jesienne pobyty Zbigniewa Milczarka w Drohobyczu. Wtedy powstał cykl fotografii wykonanych lustrzanką analogową (Nikon N75). Na wystawie w tomaszowskim muzeum pojawi się 29 zdjęć Drohobycza z 2004 i 2006 roku. Znajdują się wśród nich m.in. fotografie: cerkwi św. Jura, kościoła św. Bartłomieja, drohobyckich ulic i zaułków, widoków z wieży ratuszowej i dachu synagogi, alei cmentarza żydowskiego.
Wystawy poświęcone Brunonowi Schulzowi oraz „miastu jedynemu na świecie” mogły powstać dzięki pomocy i życzliwości: Roberta Będerza, Wiesławy Bogurat, Agnieszki i Konrada Kierebińskich, Marka Kryma, Jadwigi i Józefa Milczarków, Wojciecha Milczarka, Jerzego Pawlika, Marcina Pawlika, Włodzimierza Rudnickiego, Grażyny Srebrzyńskiej, Lucyny i Jerzego Wojniłowiczów. Można je oglądać w Muzeum
w Tomaszowie Mazowieckim im. Antoniego hr. Ostrowskiego do 12 maja 2013 roku.
