fragment wstępu
„ Superekslibris należy do kategorii dzieł artystycznych, a zarazem materialnych przejawów bibliofilstwa, skupiających uwagę reprezentantów kilku dziedzin humanistyki, bibliotekarzy i muzealników, a ponadto kręgów kolekcjonerskich i antykwarycznych. W jego zazwyczaj miniaturową formę wciela się bowiem jeden z najszlachetniejszych aspektów kultury, jakim jest umiłowanie książki, postrzeganej jako skarbnica wiedzy i piękna oraz wyrazicielka treści symbolicznych. Superekslibrisowe herby i nazwiska przywołują w wyobraźni badacza tudzież bibliofila sylwetki wybitnych postaci z minionych epok, stając się – wraz z ozdobionymi w ten sposób woluminami – pomnikami przeszłości. Nierzadko zresztą są one unikatowymi reliktami niegdysiejszych potężnych księgozbiorów, których unicestwienie lub rozproszenie odzwierciedla tragizm losów spuścizny kulturowej w naszym kraju. Tym samym superekslibrisy są nie tylko dziełami sztuki zdobniczej, ale też cennymi źródłami historycznymi, ułatwiającymi odtworzenie dziejów poszczególnych bibliotek i prywatnych księgozbiorów, jak również horyzontów intelektualnych ich właścicieli.
W ciągu ostatnich stu kilkudziesięciu lat ukazało się wiele artykułów, katalogów i drobniejszych informacji o rodzimych superekslibrisach. Brakowało jednak obszerniejszego studium na ten temat, w którym zawarta byłaby synteza dotychczasowej – zazwyczaj przyczynkarskiej – wiedzy, wzbogacona o efekty wnikliwszych badań. Zadania te podjęte zostały w niniejszej książce, będącej w założeniu monografią polskiego superekslibrisu od jego początków w epoce średniowiecza aż po katastrofę potopu szwedzkiego w latach 50. XVII wieku.”
J. Goździk
