Jan Piotr Dekowski – nauczyciel, etnograf, muzealnik.
Urodził się 22.02.1907 r. we wsi Brzustówka pod Tomaszowem Mazowieckim. Był synem Konstantego i Agnieszki (z Kurzyców) Dekowskich. W latach 1926 – 1931 uczył się w Państwowym Seminarium Nauczycielskim im. T. Rejtana w Tomaszowie Mazowieckim. Po jego ukończeniu pracował jako nauczyciel szkół powszechnych w Pludwinach (pow. Brzeziński) i Tomaszowie. Jako członek Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego opiekował się zbiorami Muzeum gromadząc je i porządkując ( 1933 – 39). W latach 1942 – 1945 uczył w szkole powszechnej w Zarzęcinie (pow. Opoczyński). W 1945 roku wrócił do rodzinnego miasta i rozpoczynał pracę jako nauczyciel w szkole podstawowej. Od marca 1945 roku podjął działania w celu odtworzenia placówki muzealnej Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Dzięki jego staraniom została otwarta pierwsza po wojnie (1947 r.) stała wystawa etnograficzna prezentująca stroje, tkaniny, budownictwo i izbę ludową w siedzibie przy ul. św. Antoniego 24. Na uwagę zasługuje działalność Dekowskiego jako drużynowego drużyny harcerskiej im. Leopolda Lisa – Kuli. Był także członkiem Komendy tomaszowskiego Hufca Harcerzy. Dzięki staraniom Dekowskiego Muzeum zostało upaństwowione w 1949 r. Rok później otrzymało siedzibę w Pałacu Ostrowskich. Właśnie w 1950 roku funkcję kierownika Muzeum objął Jan Piotr Dekowski i sprawował ją do 1956 roku. W 1951 r. otworzył pierwszą wystawę etnograficzną, rok później – przyrodniczą. W tym czasie kierował także Kołem Polskiego Towarzystwa Historycznego w Tomaszowie Mazowieckim. W latach 1949 – 1953 Dekowski studiował etnografię i etnologię na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Łódzkiego. 1 maja 1956 roku Jan Piotr Dekowski przeniósł się do Łodzi, gdzie pracował jako kustosz działu Stroju Ludowego w Muzeum Archeologicznym Etnograficznym. Od 1958 roku był członkiem Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego. W latach 1963 – 68 sprawował funkcję kierownika zespołu działów etnograficznych. W 1968 r. otrzymał tytuł doktora nauk humanistycznych. W 1972 r. przeszedł na emeryturę. Po przejściu na emeryturę kontynuował prace badawcze i wydawnicze. Jan Piotr Dekowski opublikował ponad 200 prac i materiałów z zakresu etnografii. Był autorem wielu publikacji, bibliografii i katalogów. Zmarł 20 XI 1988 r. w Łodzi. Materiały terenowe i badawcze zgromadzone przez Jana Piotra Dekowskiego przekazane zostały do archiwum Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego we Wrocławiu i Muzeum Regionalnego w Opocznie.
Dorota Bill – Skorupa
Literatura
– Muzea Regionów. Najciekawsze kolekcje, 2007 r. s. 19
– Tomaszowski Słownik Biograficzny t. 4;
– W. Bogurat: Jan Piotr Dekowski s. 8-12;
– dr Jan Piotr Dekowski, – materiały z sesji,
– J. Wojniłowicz: „Życie i twórczość dr. Jana Piotra Dekowskiego”, s. 6 – 9
