MUZEALNY OBIEKT MIESIĄCA – KWIECIEŃ 2014.
Dyplom pochwalny ze Szkoły Aleksandryjskiej.
Tomaszowska szkoła miejska tzw. Szkoła Aleksandryjska/zwana Aleksandrówką/ była rosyjską szkołą państwową o charakterze elementarnym /niższym 4-klasowym gimnazjum/. Szkoły tego typu powstawały na terenie całego Królestwa/zabór rosyjski/ i były całkowicie finansowane przez państwo.
Pierwszym zakładem oświatowym mającym nieco większe ambicje edukacyjne była w naszym mieście właśnie wspomniana tzw. Szkoła Aleksandryjska założona w roku 1880 w specjalnie wybudowanym dla niej budynku mieszczącym się przy ulicy Tkackiej.
W 1889 r. zrodził się projekt, aby tomaszowską Aleksandrówkę przekształcić w 6-klasowe gimnazjum wyższego stopnia. Zamierzenie to nie zostało zrealizowane, ponieważ koszty utrzymania tego typu szkoły wynoszące 12 tysięcy rubli rocznie musiałoby przejąć miasto, a Magistrat w Tomaszowie nie było stać na takie wydatki.
Uczniowie tej szkoły zapisali piękną kartę podczas rewolucji 1905 roku. Jako pierwsi w Tomaszowie zorganizowali strajk szkolny oraz rozpoczęli walkę o przemianowanie szkoły na szkołę polską z polskim językiem wykładowym i nauczycielami Polakami. W tej sprawie 25 lutego 1905 r. wystosowali specjalną petycję do inspektora szkolnego.
Działania uczniów Aleksandrówki poparli wkrótce ich koledzy z innych tomaszowskich szkół. Po kilkumiesięcznych staraniach ostatecznie żądania tomaszowskich uczniów zostały spełnione i w miejscowych szkołach językiem wykładowym został język polski.
21 marca br. podczas specjalnie zorganizowanej uroczystości przekazany został do zbiorów działu historii Muzeum w Tomaszowie Maz. dokument związany z historią miejscowej Aleksandrówki.
Darczyńcą dokumentu było I Liceum Ogólnokształcące im. J. Dąbrowskiego w Tomaszowie Maz. Wspomniany dokument przez wiele lat przechowywany był właśnie w tej szkole w przekonaniu, że dotyczy on historii Szkoły Handlowej, czyli poprzedniczki obecnego I Liceum. Dopiero przy bliższym zapoznaniu się z treścią dokumentu okazało się , że związany jest on z powstałą nieco wcześniej tzw. Szkołą Aleksandryjską. Współpracująca bardzo aktywnie z tomaszowskim Muzeum dyrektor I Liceum mgr Ewa Męcina bez wahania zgodziła się przekazać dokument do zbiorów muzealnych.
Przekazanym dokumentem jest „List/Dyplom/ Pochwalny” grona pedagogicznego Aleksandrówki przygotowany dla ucznia II klasy tejże szkoły Fiodora Grzegorczyka. Dyplom otrzymał on za bardzo dobre wyniki osiągnięte w nauce podczas roku szkolnego. Dokument wystawiono w Tomaszowie dnia 1 czerwca 1911 r.
mgr Andrzej Kędzierski